Privé-detective Jake Gittes, een voormalig politieman (gespeeld door Jack Nicholson) achtervolgd door een verleden waarin Los Angeles' Chinatown zijn wijk was, wordt ingehuurd door een opgedirkte dame om de gangen van haar vreemdgaande echtgenoot na te gaan, een belangrijk man bij het stedelijke water- en elektriciteitsbedrijf. Het bewijsmateriaal van Jake lekt naar de krant en Jake wordt vervolgens voor het blok gezet door de echte, verontwaardigde Mrs Mulwray (Faye Dunaway). De trotse en koppige Jake  gaat door met zijn onderzoek als er meer intimidaties en onverklaarbare gebeurtenissen komen. Chinatown is Roman Polanski's ode aan de film noir; met Faye Dunaway als de koele en mysterieuze Femme Fatale en Jack Nicholson als de cynische detective in een verontrustend verhaal over hebzucht, moord en incest. Hoewel de wijk Chinatown pas aan het einde het decor van de film vormt, staat Chinatown voor Jake Gittes voor het innerlijke litteken dat hij heeft opgelopen en verklaart het de verbetenheid waarmee hij zich vastzet in deze zaak. De film was vast niet zo duister en verontrustend geworden zonder Roman Polanski's eigen ervaringen met de slechtheid, die de complexe vertelling weet te vertalen naar een verontrustende film met een bitter slot.  

Ik kwam er tijdens het kijken al snel achter dat je Amarcord niet moet zien als een film met een duidelijke verhaallijn of zelfs een aanwijsbaar hoofdpersonage, maar als een gefragmenteerd mozaïek bestaande uit herinneringen, verhalen en bespiegelingen van de regisseur zelf. Als je er op die manier naar kijkt, is de film prima te doen. Ik ben geen liefhebber van de films van Fellini of van Italiaanse films in het algemeen, uitzonderingen daargelaten, daar heb ik in mijn eerdere posts geen geheim van gemaakt. Ik vind de personages luidruchtig en onsympathiek, ik snap de humor niet en wat bij de Italianen waarschijnlijk een gevoel van herkenbaarheid en ontroering oproept, wekt bij mij vaak irritatie op. Hoewel ook hier de figuren regelmatig geschetst worden in al hun ijdelheid, potsierlijkheid en naïeve bekrompenheid, valt mij toch de milde en liefdevolle kijk van Fellini op. Met deze film heeft Fellini getracht met behulp van zijn verbeelding een vervlogen jeugd en een vervlogen tijdperk tot leven te brengen. Het zijn losse anekdotes met enkele rode draden, vaak over ontluikende seksualiteit en onbereikbare vrouwen, die een jaar verbeelden in het fascistische Italië van voor de Tweede Wereldoorlog. De kijker is getuige van de grote en kleine belevenissen in het dorp die soms historisch zijn, meestal onbeduidend, maar altijd met oog voor detail en kleurrijk in beeld gebracht. Hoewel aan de langdradige kant, wist de film me in sommige scenes toch te pakken, zoals de scene met de gekke oom in de boom die hartstochtelijk roept dat hij een vrouw nodig heeft en met de bruisende scene waarin verschillende mensen onderweg zijn naar het strand. 

De eenzame politieagent die ten strijde trekt tegen de corruptie binnen de politie, was in 1973 nog een gedurfd onderwerp. De film vertelt het waar gebeurde verhaal van de New Yorkse politieman Frank Serpico, gespeeld door Al Pacino, die weigerde om smeergeld aan te nemen, wat hem niet erg populair maakte bij de vele afdelingen waarnaar hij werd overgeplaatst. Door zijn hippie-uiterlijk en afwijkende gedrag werd hij beschouwd als een echte outcast binnen het politiekorps. Hij werd bedreigd door collega-agenten en werd tijdens zijn werk op mysterieuze wijze recht in zijn gezicht geschoten. Hij overleefde de aanslag en trad op als getuige in een grote rechtszaak tegen de corruptie binnen de politie. Hoewel Pacino een overtuigende agent neerzet en zijn frustratie en angst invoelbaar is, vond ik het tempo van de film traag. Daarnaast worden er te veel personages geïntroduceerd, allemaal politieagent en allemaal corrupt. Al met al is het best een sympathieke film, kritisch en maatschappelijk betrokken maar wat mij betreft zal ik deze niet zo snel opnieuw gaan bekijken.

Don't Look Now begint sfeervol en sterk met een openingsscène die op het netvlies blijft branden: het dochtertje van kunstrestaurateur John Baxter en zijn vrouw Laura valt ongezien in het water en verdrinkt. Terwijl de camera switch tussen het water en de bezigheden van het echtpaar, benadrukken allerlei symbolische verwijzingen naar wat er tegelijkertijd plaatsvindt. Het moment dat John het meisje, gekleed in een rood regenjasje uit het water trekt is hartverscheurend. Plotseling zitten we in Venetië waar John gaat werken aan een restauratie van een oude kerk. Het echtpaar heeft een verschillende manier van omgaan met hun tragische verlies. Laura (Julie Christie) is intuïtief ingesteld en gelooft in het paranormale. Ze heeft een "open geest" en vindt troost bij de rouwverwerking rond haar verdronken dochtertje. Haar man John (Donald Sutherland) daarentegen is rationeel ingesteld. Zijn eigen ervaringen met déjà-vu's en voorgevoelens doet hij af als toeval. In een lange, expliciete vrijscène zien we het stel gepassioneerd proberen verbinding en troost bij elkaar te vinden, afgewisseld met beelden waarin het stel zich onverstoorbaar aankleedt voor een diner. De sfeer van de film verandert als John en Laura in Venetië twee vreemde oude zusters ontmoeten, van wie de een blind en helderziend is en beweert dat ze het meisje kan zien. Ze waarschuwt hen dat er een groot gevaar dreigt. John is aanvankelijk sceptisch en ziet met lede ogen aan dat zijn vrouw in de ban raakt van het koppel. Pas als hij zo nu en dan een glimp opvangt van een kleine gestalte met een rood jasje verandert dat en raakt hij vastbesloten het mysterie te ontrafelen. Bij alles en iedereen krijgt de kijker door de montage en de muziek een onheilspellend gevoel, of het nu een hoteleigenaar, een politiechef of een priester is. Constant wordt de spanning aangezwengeld; hoe en wat is er nu precies gaande met het stel? Wie van de twee is er eigenlijk langzaam gek aan het worden? Het buiten het toeristenseizoen verlaten Venetië met die voortdurende confrontatie met water, de stad die wemelt van de steegjes, straatjes en kleine doorgangetjes, die even ondoorgrondelijk zijn als de werking van onze geest, versterkt het sinistere en gedesoriënteerde gevoel. Don’t Look Now is topzwaar van symboliek, maar speelt ook voortdurend met herinnering, geheugen, déjà vu en zinsbegoocheling. Hoewel de film vanwege de choquerende slotscène vaak wordt weggezet in het horrorgenre, gaat het in mijn ogen veel meer over de rouw van ouders na het verlies van hun kind. Ondanks de enigszins gedateerde elementen: de lelijke elektronische geluiden, de lettertypes in de titels, het nepbloed in de slotscène, de snor van Donald Sutherland, misstaat de film niet tussen de steeds talrijker wordende films waarin de rouw van jonge ouders centraal staat: Ordinary People, Rabbit Hole, Antichrist, Broken Circle Breakdown. Een vergelijking die ze glansrijk doorstaat. En daarom is de indringende openingsscène toch hetgeen dat bijblijft van de film en niet de gruwelijke einde.

Sinds kort te zien op Netflix, de destijds zeer controversiële politiefilm Dirty Harry. De personages zijn een soort sterk overdreven stripfiguren. Clint Eastwood speelt in Dirty Harry de rol die in het verlengde ligt van wat hem het beste past: de rol de eenzame, norse cowboy. De weidse vlakten worden echter ingewisseld voor de stad, het paard voor een auto. De Mexicaan staat deze keer niet achter de toog van een bar maar wordt zijn werkpartner. Dirty Harry, een vloekende, racistische politieagent, ontleent zijn naam aan de smerige zaakjes die hij binnen het politiecorps toegeschoven krijgt. Dirty Harry lapt alle regels aan zijn laars op jacht naar de psychopathische sluipschutter die lukraak mensen neerschiet. De film kent enkele elementen die later nog meer (tot het clichématige) zijn uitvergroot zoals de nieuwe collega met een andere etnische achtergrond, de baas die continu waarschuwingen toeroept en de schurk van het verhaal die de hoofdpersoon steeds te slim af lijkt te zijn en die me in zijn gekte deed denken aan The Joker. De loop van telefoon naar telefoon is dan weer nagedaan in Die Hard with a vengeance. De film moet het niet echt van actie en spanning hebben, maar wel van de figuur van Dirty Harry en zijn manier van werken.

American Graffiti werd geproduceerd door Francis Ford Coppola en geregisseerd door George Lucas, die deels het scenario schreef voor deze autobiografisch aandoende film. Het is een van de laatste avonden van de zomer, en de jongeren in American Graffiti cruisen: ze rijden wat rond in hun hotrods en thunderbirds door het stadje, geconfronteerd met keuzes die je op dat moment zou hebben. Ga ik studeren ver weg, of blijf ik hier? Hoe krijg ik die mooie meid in mijn auto? Hoe kom ik aan drank als minderjarige? Het is niet allemaal Shakespeare, maar voelt wel trouw aan hoe het geweest moet zijn als tiener op dat moment.De personages zijn vrij plat en voorspelbaar, je hebt de mooie jongen die op zoek is naar een tegenstander voor een streetrace waarvan je al aanvoelt dat het slecht afloopt, je hebt de Highschool Sweethearts die ruzie krijgen omdat een van beiden meer vrijheid wil en je hebt het kneusje dat eindelijk eens van zijn maagdelijkheid verlost wil worden. Er zijn mooi geschoten nachtscènes met typerend kleurgebruik, veel glanzende auto's en typerende kleding en kapsels voor die tijd. De scenes worden vergezeld door nostalgische rock n' roll klassiekers op de autoradio met een bijrol voor de legendarische deejay Wolfman Jack. De film was een inspiratiebron voor tv-series als Happy Days (waarin Ron Howard eenzelfde soort rol op zich nam) en Grease, die zich ook afspeelden in de zorgeloze tijd voor de Vietnam oorlog. Het is een low budget film met aardige momenten maar wat mij betreft niet heel memorabel, hoewel het destijds een enorm kassucces werd  en een van de meest winstgevende films van zijn tijd. Het stelde George Lucas in ieder geval in staat om zijn volgende film te gaan maken: Star Wars.

Mean Streets is de film waarmee regisseur Martin Scorsese doorbrak en waarin gelijk de thema's aanwezig zijn die hij sindsdien heeft uitgewerkt. Mean Streets gaat, zoals in meerdere films van Scorsese, over de kleine crimineel met connecties binnen de georganiseerde misdaad. Harvey Keitel speelt in deze film Charlie Cappa, die zich beweegt binnen een crimineel milieu. Zijn tegenpool is zijn vriend Johnny Boy, gespeeld door Robert DeNiro, is een explosieve en impulsieve slimmerik die met al zijn streken weg denkt te komen. Charlie daarentegen is bedachtzamer, gelooft in oude waarden als eer, hoffelijkheid en er tot op het obsessieve af tot in de puntjes verzorgd uitziet. Hij hangt rond met zijn vrienden en dolt wat met Johnny boy, probeert wat meisjes uit en komt aan zijn geld met kleine diefstallen. Charlie kijkt op tegen de oudere maffiosi en probeert indruk op hen te maken, hopende dat hij het ooit ver zal schoppen binnen het criminele circuit. Zo stelt hij echte belangrijke beslissingen, zoals wie zijn loyaliteit verdient, voor zich uit. De film is momenteel te zien op Netflix als toevoeging op het nog redelijk kleine oeuvre aan klassieke films. Vooral scènes zoals hieronder maken de film de moeite waard, wanneer Scorsese een leuk sfeertje weer neer te zetten van een rauw en broeierig New York uit vervlogen tijden. Van het verhaal, of de geloofwaardigheid van de personages moet de film het niet hebben.

Mijn zoon van twaalf wist niet hoe snel hij naar zijn kamer moest vertrekken toen hij een stukje mee had gekeken met The Exorcist en de eerste bezetenheidsverschijnselen zich begonnen te manifesteren bij de door de duivel bezeten tiener Regan. Gelukkig maar dat hij niet bleef meekijken, want de scenes die volgden hadden hem vast slapeloze nachten bezorgd. Na eindeloze psychologische tests en ziekenhuisonderzoeken roept Regan's moeder ten einde raad de hulp in van de kerk. Het meest spectaculair zijn natuurlijk de scenes waarin de geestelijken de strijd aangaan met de duivel door middel van duiveluitdrijvingsrituelen, maar de meeste indruk maakte op mij vooral de meer realistische scenes waarin Regan compleet hulpeloos is overgeleverd aan de meest gruwelijke medische tests. The Exorcist kwam uit in een tijd dat het Atheïsme het begon te winnen van religie. Op Horror-gebied waren we veel banger voor de duistere kanten van de mens zelf dan voor monsters en demonen. Maar Friedkin speelde heel slim in op de angst van de moderne mens dat die oude religies het wel bij het rechte eind hadden en de duivel bezit zou kunnen nemen van je eigen kind. De film heeft een gigantische invloed gehad op het Horror-genre. Niet alleen omdat er jaren lang rip-offs gemaakt werden en duiveluitbanning helemaal in was geworden, maar ook omdat religieuze horror weer terug was en films als The Omen verschenen. The Exorcist liet zien dat bovennatuurlijke horror ook een serieuzere insteek kon hebben.

Ik was aangenaam verrast door de tijdloosheid van de film Badlands. Het is een choquerende film over de  zelfingenomen Kit, een psychopathische nietsnut die in Holly een gewillig meisje vindt om een love-on-the-run avontuur mee te beleven à la Bonnie en Clyde. De terloopsheid waarop met de strenge vader van het meisje wordt afgerekend en de woeste moordpartijen, afgezet tegen idyllische en dromerige scènes van de twee geliefden bij hun zelfgebouwde liefdesnestje in een boomhut, de lange autoritten waarbij Holly voorleest uit de glamourbladen versterken het gevoel van de hoofdpersonen in een geïsoleerde, zelf gecreëerde werkelijkheid te leven. Martin Sheen is perfect gecast als James Dean look-a-like Kit, en Sissy Spacek, in werkelijkheid 24 jaar, is heel geloofwaardig als vijftienjarig vroegrijp kindvrouwtje. Op het ene moment lijkt ze een onschuldig kind in een te snel veranderend puberlijf, op het andere moment heeft ze meer weg van een oude gewiekste heks in het lichaam van een kind. De voice-over van Holly is naïef en kinderlijk en tegelijkertijd poëtisch en diepzinnig. Kit en Holly doen vreselijke dingen maar zijn ook verpletterend eenzaam, zelfs in hun samenzijn. Tijdens onderstaande dansscène moest ik sterk denken aan een van mijn favoriete films, Moonrise Kingdom, het lijkt een doelbewuste hommage aan Badlands. Aangezien ook de verhaallijn van die film sterk lijkt op dat van Badlands; twee outcasts die samen weglopen en voor zichzelf een geheel eigen wereld scheppen, lijkt deze knipoog van regisseur Wes Anderson naar Terence Malick, ook een eigenzinnig en onconventioneel filmmaker, voor de hand te liggen.

Een jonge revolverheld (Terence Hill) wordt ingehuurd om een oudere outlaw (Henry Fonda) te vermoorden. Ze raken echter bevriend. Wanneer de oude revolverheld aangeeft de pistolen aan de boom te willen hangen, probeert de jongere man het voor elkaar te krijgen dat hij nog een keer een groot revolvergevecht aangaat. De film begint sterk met een klassieke openingsscène in een kapperszaak, waarbij de vingervlugge cowboyheld met een prijs op zijn hoofd zelfs met een scheermes op zijn nek zijn tegenstander af kan troeven. Ook de barscène waarin het personage van Nobody zich introduceert waar hij als vreemdeling de vaste stamgasten aftroeft in een drink-en-schietspel, is goed gevonden. Een aantal komische scènes missen uiteindelijk hun effect omdat ze te lang duren. Waarschijnlijk ook omdat ik nooit gecharmeerd ben geweest van de films van Terence Hill en ik me mateloos stoorde aan de slapstick elementen die hij aan de film toevoegt, al zitten er soms wat leuke woordgrappen in. De combinatie van die elementen met de wat serieuzere elementen vind ik niet goed werken, de film zweeft tussen de Spaghetti Western en een parodie ervan. Zo heb je een paar prachtig gefilmde scenes in Leone stijl, het volgende moment een flauwe scene waarin Hill cowboys mept. Ondanks het klassieke Western gevoel dat Henry Fonda met zijn rol oproept, zakt het verhaal na een half uur jammerlijk in elkaar en blijft de film hangen in vlees nog vis.

Volgens het boek is deze Bergman niet een van de '1001 Films die je gezien moet hebben', maar ik vond het de beste die ik tot nu toe van hem gezien heb, met boeiende dialogen en sterk acteerwerk. Waarschijnlijk omdat het thema voor mij dichter bij huis is dan bijvoorbeeld zijn drieluik over het ontbreken van God. De film, eigenlijk een tv-serie bestaande uit zes afleveringen van een uur, laat zes episodes uit het huwelijk van Johan en Marianne zien, van het geluk in het begin van het huwelijk tot de ellende na de pijnlijke scheiding. Liv Ullman als Marianne vond ik erg sterk in haar rol, waarbij haar houding, haar uitstraling, haar manier van praten en vooral ook haar non-verbale gedrag overtuigend worden neergezet. Ze gaat in haar rol van liefdevol, naar wanhopig, woedend als bedrogen vrouw en weer terug. Sowieso moet het acteerwerk bij een film als deze goed zijn, omdat de film leunt op de dialogen en daar een kleine drie uur uit bestaat. Vanaf het begin wordt de kijker overspoeld met gesprekken over huwelijk, trouw en alles wat erbij hoort. De film begint vrij vrolijk en positief, maar wordt naarmate de film vordert somberder en zwaarder. Naarmate de huwelijksproblemen toenemen, kruipt de camera steeds dichter op hun huid. Dat heeft een claustrofobisch effect, maar het zijn de authentieke dialogen van Ingmar Bergman die eruit springen. We kunnen hem dan ook wel ervaringsdeskundige noemen, met vijf huwelijken én een handvol vriendinnen. Wellicht heeft Bergman er voor de film een schepje bovenop gedaan, bij wijze van verhevigde werkelijkheid. Ook zal hij het personage van Liv Ullmann hebben samengesteld uit meerdere vrouwen uit zijn leven, zoals Jan Wolkers dat deed met Olga uit Turks Fruit. Het gaat in feite over twee mensen die niet met elkaar, maar ook niet zonder elkaar lijken te kunnen. Onderstaande scène waarin Marianne (met daarin privéfoto's van de actrice zelf) haar eigen aandeel in het mislukken van de relatie onderzoekt, vond ik erg sterk.

Bruce Lee, voormalig cha-cha kampioen en aangever op de Amerikaanse televisie, had al verschillende ruige Hongkong actiefilms gemaakt toen hij deze kans kreeg om een film te maken volgens de in Hollywood geldende productieregels. Lee, een meester in allerlei vechtsporten, wordt in deze film door de geheime dienst binnengehaald om aan een vechtsporttoernooi mee te doen, op een eiland geregeerd door een drugsdealer. Lee krijgt de opdracht hem uit te schakelen en er volgen talloze vechtscènes waarin de half ontklede Lee met zijn geoliede bovenlijf zijn fabuleuze technieken demonstreert en honderden slechteriken een kopje kleiner maakt. Enter the Dragon lijkt zo uit het Bond-universum te komen: privé-eiland, megalomane schurk met eigen leger en mooie vrouwen, geheim agent die undercover gaat, zelfs de witte kat als overduidelijke knipoog ontbreekt niet. Lee spreekt Engels met een zwaar accent waarmee hij allerlei raadselachtige wijsheden uitkraamt, en het uitschakelen van tientallen tegenstanders tegelijk is lachwekkend onrealistisch, toch heeft de film vaart en met name de spiegelscène aan het eind waarin Lee het opneemt tegen zijn aartsrivaal is, hoewel geleend van de Film Noir 'The Lady From Shanghai' uit 1947, leuk gevonden. Bruce Lee overleed vlak na het voltooien van deze film op 32 jarige leeftijd plotseling aan een zwelling van de hersenen, waarschijnlijk vanwege een allergische reactie op pijnstillers.