Don't Look Now begint sfeervol en sterk met een openingsscène die op het netvlies blijft branden: het dochtertje van kunstrestaurateur John Baxter en zijn vrouw Laura valt ongezien in het water en verdrinkt. Terwijl de camera switch tussen het water en de bezigheden van het echtpaar, benadrukken allerlei symbolische verwijzingen naar wat er tegelijkertijd plaatsvindt. Het moment dat John het meisje, gekleed in een rood regenjasje uit het water trekt is hartverscheurend. Plotseling zitten we in Venetië waar John gaat werken aan een restauratie van een oude kerk. Het echtpaar heeft een verschillende manier van omgaan met hun tragische verlies. Laura (Julie Christie) is intuïtief ingesteld en gelooft in het paranormale. Ze heeft een "open geest" en vindt troost bij de rouwverwerking rond haar verdronken dochtertje. Haar man John (Donald Sutherland) daarentegen is rationeel ingesteld. Zijn eigen ervaringen met déjà-vu's en voorgevoelens doet hij af als toeval. In een lange, expliciete vrijscène zien we het stel gepassioneerd proberen verbinding en troost bij elkaar te vinden, afgewisseld met beelden waarin het stel zich onverstoorbaar aankleedt voor een diner. De sfeer van de film verandert als John en Laura in Venetië twee vreemde oude zusters ontmoeten, van wie de een blind en helderziend is en beweert dat ze het meisje kan zien. Ze waarschuwt hen dat er een groot gevaar dreigt. John is aanvankelijk sceptisch en ziet met lede ogen aan dat zijn vrouw in de ban raakt van het koppel. Pas als hij zo nu en dan een glimp opvangt van een kleine gestalte met een rood jasje verandert dat en raakt hij vastbesloten het mysterie te ontrafelen. Bij alles en iedereen krijgt de kijker door de montage en de muziek een onheilspellend gevoel, of het nu een hoteleigenaar, een politiechef of een priester is. Constant wordt de spanning aangezwengeld; hoe en wat is er nu precies gaande met het stel? Wie van de twee is er eigenlijk langzaam gek aan het worden? Het buiten het toeristenseizoen verlaten Venetië met die voortdurende confrontatie met water, de stad die wemelt van de steegjes, straatjes en kleine doorgangetjes, die even ondoorgrondelijk zijn als de werking van onze geest, versterkt het sinistere en gedesoriënteerde gevoel. Don’t Look Now is topzwaar van symboliek, maar speelt ook voortdurend met herinnering, geheugen, déjà vu en zinsbegoocheling. Hoewel de film vanwege de choquerende slotscène vaak wordt weggezet in het horrorgenre, gaat het in mijn ogen veel meer over de rouw van ouders na het verlies van hun kind. Ondanks de enigszins gedateerde elementen: de lelijke elektronische geluiden, de lettertypes in de titels, het nepbloed in de slotscène, de snor van Donald Sutherland, misstaat de film niet tussen de steeds talrijker wordende films waarin de rouw van jonge ouders centraal staat: Ordinary People, Rabbit Hole, Antichrist, Broken Circle Breakdown. Een vergelijking die ze glansrijk doorstaat. En daarom is de indringende openingsscène toch hetgeen dat bijblijft van de film en niet de gruwelijke einde.
Reactie plaatsen
Reacties