De donderdagavond film club

La Bête Humaine

Mooie klassieke film van Renoir, met een sterke Jean Gabin in de hoofdrol als onstabiele, verliefde machinist. Deze relatief onbekende film is zowaar te zien op Netflix. La Bête Humaine kan bouwen op een mooie regie en goede acteerprestaties. La Bête Humaine is een exponent van het zogeheten poëtisch realisme - een louter Franse stroming - die op zijn beurt één van de invloeden van de film noir zou worden. En dat is zeker ook duidelijk in de esthetiek en thema’s van deze film. Nacht, regen, een fatale vrouw, diverse shots met spiegels, achtervolging door het eigen verleden; het komt hier allemaal aan bod. Daarnaast valt vooral de interesse op die van de cineast uitgaat naar de spoorwegen. De film staat bol van uitstekende, sfeervolle beelden van locomotieven met hun zwartgeblakerde machinisten, stations, spoorcomplexen, depots en uitslaapplaatsen. Dat was de regisseur Martin Scorsese ook opgevallen, als hommage aan deze film maakte hij deze scène in de film Hugo uit 2011.

Lees meer »

Journal d'un Curé de Campagne

De Franse film uit 1951 vond ik opeens tussen een aantal nieuw toegevoegde Franse , Italiaanse en Zweedse klassieke, opgepoetste films op Netflix. John had zelf een exemplaar van de film in zijn collectie staan maar dat betrof een Engels ondertitelde versie in een wat mindere kwaliteit, vandaar dat hij nog niet aan bod was gekomen tijdens onze filmkijkavondjes. Het verhaal heeft niet veel om het lijf. Een jonge priester krijgt als eerste parochie het Noord-Franse Ambricourt toegewezen. De inwoners van de stad zijn echter niet geïnteresseerd, en praten dan ook weinig met hem. In zijn dagboek beschrijft hij de strijd met zijn omgeving en het geloof, wat hem verder wegdrijft van het dorp en God. Journal d'un curé de campagne is de eerste echte typische film van regisseur Robert Bresson. Hier probeert hij voor het eerst zijn minimalistische stijl te ontwikkelen en werkt hij voor het eerst met wat hij noemt 'modellen'. Bresson wilde alleen werken met amateurspelers. Ze mochten geen emoties tonen; Bresson geloofde er namelijk in dat de kijker zelf moet bedenken wat een personage op dat moment voelt. Verder zijn er nog heel wat typische elementen; het feit dat het aantal dialogen en beelden op een minimum worden geprobeerd te houden, gebeurtenissen die buiten beeld blijven en waarvan we alleen geluidseffecten krijgen. De hele film is sober. Bresson was namelijk van mening dat anders de aandacht en dus de boodschap van de film zou verloren gaan. Centraal in zijn films staat de mens die leeft in een wereld van chaos en het lot moet ondergaan. Als kijker beleef je de pijn van de priester mee, zijn onbestemde geestelijke en lichamelijke misselijkheid en vooral zijn diepgaande eenzaamheid. De traagheid van de film en de afwezigheid van zichtbare emoties maakte dit een zware en complexe film om naar te kijken. Daarnaast begon dat gelaten, bleke smoeltje van Laydu begon me in de film meer en meer tegen te staan. Volgende keer maar weer eens wat luchtigers!

Lees meer »

Mank

David Fincher is ongetwijfeld één van de meest populaire regisseurs in de filmwereld. Begonnen als regisseur van muziekvideos, brak hij dankzij uitstekende thrillers als Se7en en Fight Club en Panic Room door als filmregisseur. Met Mank gooide hij het eens over een andere boeg. Mank is geen film voor het grote publiek, al zal hij wel veelvuldig bekeken worden vanwege zijn reputatie en het feit dat hij gereleased werd op Netflix. Mank volgt de alcoholistische scenarioschrijver Herman J. Mankiewicz. Momenteel is hij bezig met het schrijven van het scenario van 'Citizen Kane' waarmee hij grote bekendheid hoopt te vergaren. De ontwikkeling van deze film uit het jaar 1941 en geregisseerd door Orson Welles verloopt echter niet zonder slag of stoot. 'Mank' geeft een inkijkje in hoe het er achter de schermen en op de set aan toe gaat. Mank is stijlvol, mooie zwart-wit fotografie, maar het is ook een aaneenschakeling van namedropping (heel beroemd Hollywood komt voorbij wandelen) wat het geheel soms wat langdradig maakt.

Lees meer »

The Godfather Part II

The Godfather Part II borduurt qua sfeer en thematiek voort op het succesvolle eerste deel van The Godfather. De film switcht heen en weer tussen verleden en heden; het verhaal van de jonge Vito Corleone en hoe hij uiteindelijk uitgroeide tot Don Corleone, en het verhaal van Michael als de nieuwe Godfather die worstelt met complexe emoties van achterdocht, verbittering en wraakzucht. The Godfather Part II is vooral een strategische film geworden met Michael Corleone die de hele tijd ligt te schaken in zijn hoofd om alle touwtjes in handen te houden en tegelijk wat tegemoet te komen aan de wil van zijn vrouw om het wereldje van het illegale af te bouwen. Die twee ambities botsen met elkaar en daartussen zit Michael Corleone geklemd. De worsteling van Michael te midden van huiselijke problemen, rivalen en medewerkers en de rondneuzende overheid, vond ik in deze film uiteindelijk minder interessant dan het in fraaie sepia geschoten verhaal van het Siciliaanse weeskind Vito, gevlucht na een bloedige vendetta waarbij zijn gehele familie omkomt en uiteindelijk in Amerika zonder enig berouw de lokale misdaadbaas uitschakelt om zijn positie in te nemen. Als gerespecteerd en welvarend man keert hij terug naar Corleone om oude rekeningen te vereffenen. De kracht van The Godfather Part II is misschien wel de twee verhaallijnen die door elkaar heen lopen. Dat houdt de film de gehele speellengte dynamisch. Prachtig, in alle drie films doorgezet symbool is de sinaasappel. Als er een sinaasappel in beeld komt, weet je dat degene die hem oppakt, er binnenkort aan zal gaan.

Lees meer »

The Godfather Part III

Misschien is The Godfather Part III minder sterk dan de eerste twee delen, maar het verhaal beklijft nog steeds voldoende om het epos in stijl af te sluiten. The Godfather Part III sluit het best aan bij de eerste film waarbij Michael door toedoen van zijn vader Don Vito moet boeten voor de maffiose praktijken van de familie Corleone. Hij had destijds gewoon geen andere optie dan meegezogen te worden in de familietraditie. In The Godfather Part II maakt hij zijn eigen keuzes en stapelt hij zijn eigen zonden en misdaden op. In The Godfather Part III probeer hij met zichzelf in het reine te komen en zijn het uiteindelijk de kinderen die het slachtoffer worden, net zoals ook hij dat heeft ervaren in het verleden. Het hoogtepunt van de film beperkt zich tot het laatste half uur waarbij de opera naar een climax leidt. Ook de laatste scène op Sicilië, ondersteund door de theatrale klassieke muziek/opera, is alles waarvoor de trilogie van de The godfather heeft gestaan. Liefde, verraad en familie staan centraal: familie is heilig, altijd en overal. Al Pacino doet het, 18 jaar na het uitkomen van het eerste deel, uitstekend. Zijn personage Michael is verouderd en ziet dat de wereld om hem heen is veranderd. Garcia is een mooi nieuw personage met heel wat potentieel. In het begin wat onstuimig, maar danig groeiend naarmate de film vordert. Het verhaal met het Vaticaan is een mooi uitgangspunt voor de film, maar komt soms wat rommelig over. Al bij al een uitstekende afsluiter van het epos over het leven van één van de machtigste fictieve maffiafamilies in de (film)geschiedenis.

Lees meer »

The Godfather

Tja, hoe schrijf je iets vernieuwends over een film waarover al zoveel gezegd en geschreven is? Het bekende marionetten symbool in het logo zou net zou goed een vat wierook aan een ketting kunnen zijn, zo is de film decennialang bewierookt. Wat ook passend zou zijn bij de thematiek van de zwaar katholieke, oorspronkelijk Siciliaanse familie Corleone. Niet geheel onterecht trouwens die bewieroking, want het is gewoon een hele goede film die de gehele drie uur lang blijft boeien. The Godfather trilogie omvat het verhaal van de evolutie van oude waarden, een tijd van codes en ongeschreven regels met families en clans naar een nieuwe tijd. Centraal staat de Corleone familie met de pater familias Vito Corleone aan het hoofd. Zijn kinderen hebben elk hun plaats binnen of buiten die organisatie, maar er ontstaat een revolutie in het wereldje en je ziet vervolgens hoe de positie van al die kinderen verandert. De film kijkt als een opera, gedurfd en imposant en sommige scènes zijn dermate over de top dat ze zowel legendarisch als lachwekkend zijn: Marlon Brando als Don Corleone die met zijn uitgestreken centenbak zegt "Make him an offer he can't refuse", het paardenhoofd in het bed en de uiterst gewelddadige dood van zoon Sonny. De scène in het restaurant waar Michael definitief voor de maffia kiest is weergaloos en fantastisch geacteerd door Al Pacino. Er waren destijds veel gegadigden voor de rol van Michael, zoals Warren Beatty, Robert Redford en Burt Reynolds. Ook James Caan, die uiteindelijk Sonny zou spelen, was gecast voor de rol. Regisseur Francis Ford Coppola had Robert De Niro op het oog voor de rol van Michael en daarnaast had ook Al Pacino een screentest gedaan. Pacino speelde een ingetogen versie van Michael en dat beviel Coppola wel. Pacino had zichzelf echter verbonden aan een andere film en om Pacino vrij te krijgen van de film ruilden ze hem voor Robert De Niro. Door niet mee te spelen in The Godfather kon De Niro de jonge Vito Corleone spelen in het vervolg The Godfather Part II, de rol die hem een Oscar opleverde en van hem een ster maakte. Marlon Brando beleefde zijn comeback met deze film maar stuurde een nep-Indiaan om namens hem de Oscar te weigeren vanwege de behandeling van de Native Americans.

Lees meer »

Love Story

Deze film, genomineerd voor maar liefst zeven Oscars en de moeder van alle romantische dramafilms, had ik nog niet eerder gezien, dus had ik uit voorzorg de tissues al klaarliggen, want ik had begrepen dat het destijds een enorme tranentrekker was. Het verhaal gaat over Oliver en Jennifer, twee High School sweethearts, die verschillende moeilijkheden te boven moeten komen in verband met hun verschillende achtergronden, om uiteindelijk te kunnen trouwen. Vervolgens blijkt het meisje terminaal ziek (dat ze doodgaat wordt in de eerste minuut van de film al verteld, mega-spoiler!) en komt te overlijden. Er zit weliswaar mooie seventies romantiek in, maar ondanks dat ik best sentimenteel ben aangelegd, pakte deze film mij op de een of andere manier niet. Ik vermoed dat dit komt doordat tegen de tijd dat Jennifer ziek blijkt te zijn, de alomtegenwoordigde soundtrack al dusdanig op mijn zenuwen werkte dat haar ziekte me eigenlijk wat onverschillig liet. Daarnaast stoorde ik me aan de wervende slogan uit de film "Love means never having to say you're sorry", wat een bullshit!

Lees meer »

Barry Lyndon

Zo'n twintig jaar geleden zaten wij vast aan een abonnement van het ECI, zo'n boekenclub die leden lokt met een stuntaanbieding maar waar je vervolgens aan een maandelijkse afnameverplichting vast zit. Toen we een keer weer iets moesten bestellen uit de catalogus met boeken, cd's en toen nog videobanden, kozen we voor een Stanley Kubrick filmbox met daarin de bekendste werken van Kubrick die we met groeiend enthousiasme bekeken. Eyes Wide Shut vond ik destijds nogal raar, de cynische humor in Dr Strangelove snapte ik destijds niet zo goed, maar 2001: A Space Odyssey en vooral A Clockwork Orange werden persoonlijke favorieten. Barry Lyndon heb ik destijds ook gekeken en ik herinner me vooral dat ik hem erg slaapverwekkend vond en de kleur bruin de film overheerste. Wel was ik onder de indruk van de kaarslicht scènes weet ik nog. Ik had ergens gelezen dat de film volledig in natuurlijk licht was opgenomen en dat feitje is altijd blijven hangen. Nu keek ik Barry Lyndon voor de tweede keer en dacht ik opnieuw: knap dat dit allemaal met natuurlijk licht is gefilmd. Ook viel me op dat er vaak bij hetzelfde buitenlicht werd gefilmd. Wat moet het tijdrovend geweest zijn om op precies dat moment van de dag, met exact dat weertype te filmen. En dan moet de Take ook nog lukken, zonder versprekingen van de acteurs of andere onvoorziene gebeurtenissen tijdens het filmen. Geen wonder dat de acteurs er allemaal zo afgemat en humeurig uitzien. Dat vond ik dan ook het manco van de film. Het ziet er allemaal prachtig uit, alsof je rondloopt binnenin een barok schilderij, maar het doet allemaal zo koel en emotieloos aan. De plechtige voice-over die vertelt over de belevenissen van Redmond Barry, de held van het verhaal, gecombineerd met onverstoorbare, repeterende klassieke muziekthema's, beginnen op een gegeven moment op de zenuwen te werken. Nu eens een ander riedeltje, riepen John en ik af en toe naar het scherm. Zo kabbelt de film bijna vier uur voort, zonder dat er iets echt opzienbarends gebeurt of je enige sympathie opvat voor een van de personages. Een aantal andere films van Kubrick heb ik inmiddels ook herzien en er een geheel nieuwe laag in ontdekt. Bij Barry Lyndon was dit niet het geval.

Lees meer »

The Exorcist

Mijn zoon van twaalf wist niet hoe snel hij naar zijn kamer moest vertrekken toen hij een stukje mee had gekeken met The Exorcist en de eerste bezetenheidsverschijnselen zich begonnen te manifesteren bij de door de duivel bezeten tiener Regan. Gelukkig maar dat hij niet bleef meekijken, want de scenes die volgden hadden hem vast slapeloze nachten bezorgd. Na eindeloze psychologische tests en ziekenhuisonderzoeken roept Regan's moeder ten einde raad de hulp in van de kerk. Het meest spectaculair zijn natuurlijk de scenes waarin de geestelijken de strijd aangaan met de duivel door middel van duiveluitdrijvingsrituelen, maar de meeste indruk maakte op mij vooral de meer realistische scenes waarin Regan compleet hulpeloos is overgeleverd aan de meest gruwelijke medische tests. The Exorcist kwam uit in een tijd dat het Atheïsme het begon te winnen van religie. Op Horror-gebied waren we veel banger voor de duistere kanten van de mens zelf dan voor monsters en demonen. Maar Friedkin speelde heel slim in op de angst van de moderne mens dat die oude religies het wel bij het rechte eind hadden en de duivel bezit zou kunnen nemen van je eigen kind. De film heeft een gigantische invloed gehad op het Horror-genre. Niet alleen omdat er jaren lang rip-offs gemaakt werden en duiveluitbanning helemaal in was geworden, maar ook omdat religieuze horror weer terug was en films als The Omen verschenen. The Exorcist liet zien dat bovennatuurlijke horror ook een serieuzere insteek kon hebben.

Lees meer »

The other side of the wind

Ogenschijnlijk uit het niets verscheen er een nieuwe Orson Welles film op Netflix; The other side of the wind. De film werpt een satirische blik op het einde van Klassiek Hollywood en de opkomst van avant-gardekunstenaars in het New-Hollywood-tijdperk. Het experimentele filmproject werd tussen 1970 en 1976 opgenomen op verschillende locaties, maar de postproductie werd nooit afgerond door Welles, die in 1985 overleed. Na zijn dood, en na een reeks juridische problemen betreffende het eigendomsrecht op de film, werd de montage dankzij een investering van Netflix alsnog afgerond. Op 31 augustus 2018, meer dan 40 jaar na het beëindigen van de opnames, ging de film op het filmfestival in Venetië in première. Het verhaal kan in een paar regels worden verteld. Jake Hannaford is een 70-jarige Hollywoodregisseur die net voor zijn dood probeerde om zijn carrière uit het slop te halen door een experimentele film met veel seks uit te brengen. De film, getiteld The Other Side of the Wind, werd nooit afgemaakt omdat de hoofdrolspeler, John Dale, opstapte. De regisseur ontdekte Dale toen hij zelfmoord probeerde te plegen aan de Mexicaanse kust en maakte van hem een filmster. De film wordt vertoond aan studiobaas Max David. Billy Boyle, die deel uitmaakt van Hannafords entourage, wil extra geld losweken van de studiobaas, maar slaagt er tijdens de filmvertoning niet in om te verduidelijken waar de film over gaat. Op zijn verjaardagsfeest wordt de dronken Hannaford vergezeld door kennissen en een groep van jonge, nieuwsgierige filmmakers en critici die alles met hun camera's en bandrecorders documenteren. Terwijl het feestje vordert, wordt Hannaford steeds dronkener. Uiteindelijk krijgt hij een inzinking. Doordat de film een satirische blik werpt op Hollywood besloot Welles om de cast grotendeels in te vullen met regisseurs. Zo wordt het hoofdpersonage Jake Hannaford gespeeld door John Huston, met wie Welles bevriend was. De film begint tamelijk energiek en sfeervol. De film in de film is heel bijzonder, de scènes zijn mooi gefilmd, vol symboliek en ook de actrice ('Pocahontas') sprak me aan. Het zwart-wit gedeelte werkte voor mij niet. Nerveus geschoten en gemonteerd, waarschijnlijk bedoeld om de chaos te versterken. een beetje te veel van het goede. John Huston als een drankzuchtige bullebak begon me gedurende de film tegen te staan en ook de arrogante personages met hun wazige gesprekken. Ik kon de dialogen ook niet altijd even goed volgen. Het is ironisch dat de film die ze maken in de film ook niet af komt, het is net alsof je in alles de moeilijke ontstaansgeschiedenis terug ziet.

Lees meer »

Chinatown

Privé-detective Jake Gittes, een voormalig politieman (gespeeld door Jack Nicholson) achtervolgd door een verleden waarin Los Angeles' Chinatown zijn wijk was, wordt ingehuurd door een opgedirkte dame om de gangen van haar vreemdgaande echtgenoot na te gaan, een belangrijk man bij het stedelijke water- en elektriciteitsbedrijf. Het bewijsmateriaal van Jake lekt naar de krant en Jake wordt vervolgens voor het blok gezet door de echte, verontwaardigde Mrs Mulwray (Faye Dunaway). De trotse en koppige Jake  gaat door met zijn onderzoek als er meer intimidaties en onverklaarbare gebeurtenissen komen. Chinatown is Roman Polanski's ode aan de film noir; met Faye Dunaway als de koele en mysterieuze Femme Fatale en Jack Nicholson als de cynische detective in een verontrustend verhaal over hebzucht, moord en incest. Hoewel de wijk Chinatown pas aan het einde het decor van de film vormt, staat Chinatown voor Jake Gittes voor het innerlijke litteken dat hij heeft opgelopen en verklaart het de verbetenheid waarmee hij zich vastzet in deze zaak. De film was vast niet zo duister en verontrustend geworden zonder Roman Polanski's eigen ervaringen met de slechtheid, die de complexe vertelling weet te vertalen naar een verontrustende film met een bitter slot.  

Lees meer »

Spirited Away

Op mijn kijklijst op Netflix had ik deze film gezet: Spirited Away, een film waar in het grote boek van de 1001Films die je gezien moet hebben, maar liefst twee pagina's voor zijn ingeruimd. Mijn kennis van Japanse animatie films beperkt zich tot de Pokemon series die Roan en Lianne op Netflix al weer voor de tweede ronde aan het herhalen zijn, ik heb dit altijd als lelijke, schreeuwerige animaties beschouwd met rare personages en irritante stemmetjes. Maar omdat deze film zo hoog aangeschreven staat, leek het me leuk om Spirited Away met deze Japanse animatiedeskundigen te gaan kijken. Ik heb de film met groeiende verbazing zitten kijken. Correctie, ik heb niet de film met groeiende verbazing zitten kijken, maar de intense concentratie waarmee mijn kinderen de film zaten te kijken. Moet de film Brave van mijn dochter na een kwartier kijken al uit omdat ze de scène waarin de moeder in een beer veranderd veel te eng vindt, hier bleef ze met droge ogen kijken hoe de ouders van Chihiro veranderden in varkens, Chihiro alleen achterlatend in een vreemde wereld vol enge geesten, onbetrouwbare wezens en kwaadaardige heksen. Misschien heeft het te maken met het verschil hoe Aziatische verhalen verteld worden tegenover de Westerse manier van vertellen. De Westerse benadering, ik noem het voor het gemak de Disney formule, speelt op een directe manier in op het sentiment, waar de Aziatische manier meer poëtisch en ondoorgrondelijk is. De betekenis van de gebeurtenissen wordt aan de kijker overgelaten waardoor de film interessant is voor zowel jonge kijkers die magische en onbegrijpelijke gebeurtenissen zonder meer accepteren, als de oudere kijker die probeert betekenis te ontlenen aan de film op een ander niveau. Spirited Away is de Japanse tegenhanger van Alice in Wonderland, waar het jonge meisje Chihiro moet zien te overleven in een vreemde wereld met ondoorgrondelijke regels en logica, die ze in eerste instantie vol verwarring en angst maar later vol moed tegemoet treed.      

Lees meer »