Eraserhead

Ik kon het tijdens het aanschouwen van deze cultklassieker niet laten om de film in een hokje te willen stoppen bij een aantal vroege filmklassiekers. De futuristische, industriële omgeving van de stad waar de hoofdpersoon zich bevindt deed me denken aan de vroege sciencefiction film Metropolis, aan de eveneens Duitse expressionistische film Das Cabinet des Dr Caligari en tegelijkertijd herkende ik in de film het surrealisme van Un Chien Andalou. Op de een of andere manier doet de film net zo tijdloos aan als bovenstaande voorbeelden. De poster hierboven schaart de film onder het horrorgenre maar daar ben ik het niet helemaal mee eens. Deze film is Lynch' debuut, en meteen ook het meest experimentele dat hij ooit gemaakt heeft en er zijn al veel van zijn latere ideeën en hersenspinsels te zien. Al heel snel wordt duidelijk dat je hier voor het optimale plezier niet al te diep naar een rode draad of betekenis moet zoeken. Er is zeker een verhaallijn aanwezig waar Lynch een aantal thema's aan vast hangt (de hele film lijkt mij een nachtmerrie te zijn van een aanstaande vader), maar in essentie is dit gewoon genieten van de beelden en de sfeer. Een sfeer die vuil en verdorven, en vooral heel duister is. De decors van een verloren industriële stad en de creaturen/personages die zich hier ophouden worden nachtmerrieachtig gepresenteerd. De baby wekt een mix van medelijden en afschuw op, wat een interessant effect teweegbrengt. De andere personages wekken echter ook weerzin of afstandelijkheid op; buiten het aanwezige surrealisme doet de weergave van de personages soms zelfs erg expressionistisch aan. De film wekt, net als in de latere films, een gevoel van vervreemding, ongemak en zelfs van afkeer op, maar de bijzondere, duistere binnenwereld die David Lynch met zijn films schept intrigeert mij tegelijkertijd mateloos