Als een smartlap een filmgenre zou zijn, dan zou deze film toch zeker de moeder aller smartlappen zijn. Verschillende elementen van een klassieke smartlap komen hier samen; een beeldschoon maar straatarm meisje met een ongelukkige jeugd, een verboden liefde inclusief een tragisch einde, in beeld gebracht met een maximum aan kitscherigheid door speciale belichtingstechnieken, vaseline op de lens, speciale make-up en enorme doeken van doorschijnend gaas om de schoonheid van de sterren te accentueren. En stiekem noem ik het meisje in de film dan Patsy, naar het liedje van Rein de Vries.

The kid is de eerste lange film geregisseerd en gespeeld door Charlie Chaplin, en is een verhaal over zijn bekende personage The Little Tramp die een vondelingetje vindt en grootbrengt, levend in armoede. Als het jongetje vijf jaar is verdienen ze samen de kost door het kind de ramen te laten ingooien die de armoedzaaier vervolgens repareert. Ze worden door de politie in de gaten gehouden en de kinderbescherming wordt zelfs ingeroepen omdat men van mening is dat de armoedzaaier niet voor het kind kan zorgen. Uiteindelijk weet de biologische moeder het kind op te sporen en komt alles uiteindelijk goed.

Das Kabinett des Dokter Caligari behoorde tot het genre van de fantastische film, dat in de jaren twintig in Duitsland een bloeitijd kende en deel uitmaakte van de algemenere kunststroming van het Expressionisme. De film speelt zich in een geheel eigen werkelijkheid af, en dat gegeven is tot in het extreme doorgevoerd, van de sterk theatrale effecten en acteerprestaties tot aan de bizarre, vervreemdende decors. Het knappe aan de film is, dat er tegen het einde van de film een verklaring gegeven wordt voor de vreemde wereld waarin de film zich tot dan toe afspeelt, waardoor het voorgaande opeens op losse schroeven komt te staan, eigenlijk een soort Sixth Sense avant la lettre.

D.W. Griffith maakte het zijn publiek niet gemakkelijk met dit ambitieuze epos over de moeizame strijd van de liefde door de eeuwen heen. De film werd al een aantal weken na het uitkomen van Birth of a Nation voltooid, en omvat gebeurtenissen uit het leven van Jezus, een geschiedenis over een Babylonische koning die werd verraden vanwege zijn afkeer van religieus fanatisme, de geschiedenis van de Bartholomeusnacht (een bloedbad dat de Franse koning Karel IX onder de Hugenoten liet aanrichten) en een moderne geschiedenis over een jongen die ten onrechte van moord wordt beschuldigd en op het nippertje genade krijgt dankzij zijn geliefde. Deze verhalen worden echter niet achter elkaar gepresenteerd, maar de film springt steeds tussen de verhaallijnen heen en weer. Het publiek kon deze revolutionaire verteltechniek niet aan en werd afgeschrikt door de lengte van de film; ruim drie uur. Griffith investeerde destijds twee miljoen in het project en kosten nog moeite werden gespaard voor reusachtige sets en duizenden rekwisieten, maar de film flopte genadeloos. De gigantische sets voor de Babylonische episode bleven nog lang een bezienswaardigheid in Hollywood, tot ze gebruikt werden om een grote brand na te bootsen op de filmset van Gone with the Wind. Hieronder is de set in volle glorie te zien, met een camera op een gigantische kraanconstructie.

Na Birth of a nation was het eigenlijk een wonder dat we de pas ingestelde traditie hebben voortgezet om eens per week een filmklassieker te gaan kijken volgens de chronologie van het boek "De 1001 films die je gezien moet hebben." Buiten het feit dat de film aan de lange en langdradige kant was, namelijk 190 minuten, wordt er in de film niet gesproken maar wordt de kijker door middel van titelkaarten van het verhaal op de hoogte gesteld, iets waar ik als niet-geoefende-oude-filmkijker niet aan gewend was. Maar het belangrijkste nog was de verderfelijke inhoud van de film, de film propageert op expliciete wijze een boodschap waar ik me niet in kan vinden. De film is een historisch epos dat in het eerste deel het ontstaan van de slavernij verklaart, en waarbij de slaven en de voorstanders van de afschaffing van de slavernij worden aangewezen als de destructieve krachten achter de Amerikaanse Burgeroorlog. Het tweede deel is gewijt aan de opkomst van de Klu Klux Klan en heeft een nog racistischer tendens. Gelukkig wist John mij te overtuigen dat we met deze film het ergste uit de filmgeschiedenis wel gehad hadden waardoor ik het vertrouwen kreeg dat het met de films uit de rest van het boek wel goed zou komen.