Gisteravond had John niet een, maar maar liefst twee films meegenomen voor ons wekelijks filmavondje. Beide films, afkomstig uit Rusland maar uit verschillende decennia, besloegen in tijd niet meer dan een uur. Maar de keuze welke eerst te kijken was niet eenvoudig. Tsjelokov s kinoapparatom (de man met de filmcamera) uit 1929 is een documentaire waarin een dag uit het stadsleven wordt vastgelegd. Sayat Nova (de kleur van de granaatappel) uit 1969 beloofde een mystiek en historisch filmmozaiek over het leven, het werk en het innerlijk leven van de 18e eeuwse Armeense dichter Aruthin Sayadin, bekend als Sayat Nova (de koning van het lied). Het boek "1001 films" maakte mijn verwachtingen in ieder geval hooggespannen door te schrijven over een combinatie van 19e eeuwse tableau vivant achtige taferelen met fantastisch kleurgebruik en wilde poëtische en metaforische ideeën uit de utopische film van de toekomst. De eerste film leek me daarom wat gewoontjes en meer geschikt als opwarmer voor de tweede film. Maar ook hier blijken smaken toch echt te verschillen, aangezien de film "man met de camera" me 60 minuten lang heeft kunnen boeien, terwijl ik na 10 minuten Sayat Nova al afhaakte. Het marxisme van Dziga Vertov komt onder andere tot uiting door geen onderscheid te maken in belangrijkheid van filmen of montage. Je ziet de cameraman (zijn broer Michail Kaufman) steeds onderweg om het stadsleven vast te leggen en je ziet beelden van de cutter (zijn vrouw Elizaveta Svilova) die het materiaal bewerkt en zo het stadsleven herformuleert. Er worden baanbrekende camera- en montagetechnieken gebruikt: slowmotion, animaties, zooms, splitscreens en stilstaande beelden en er wordt gespeeld met perspectief. Dat, in combinatie met de voor mij verbluffend eigentijdse beelden (het drukke forensenverkeer, de overgang van handenarbeid naar gemechaniseerde arbeid waarna uitgebreid wordt ingegaan op de vrijetijdsbestedingen van de arbeidersklasse) maakt het een prachtig tijdsbeeld. Het is een ode aan de mogelijkheden van de filmkunst en het onderwerp blijft dichtbij en herkenbaar. Hoe anders de onbegrijpelijke verzameling kunstzinnige taferelen waaruit Sayat Nova bestaat. Moeilijk en cryptisch, werkte dit uiteindelijk vooral op onze lachspieren.
Reactie plaatsen
Reacties